02 sty Pracownicy młodociani – urlopy, ferie, uwagi ogólne (31.12.2020)
Z uwagi na pojawiające się co pewien czas pytania członków naszego Cechu w zakresie „odrabiania” dni praktyk pracowników młodocianych, które przepadły w wyniku obostrzeń związanych z pandemią COVID-19, oraz wobec często zmieniającego się ostatnio stanu prawnego w przedmiotowym zakresie – śpieszymy z wyjaśnieniami systematyzującymi obowiązujący stan prawny w tej materii.
Ostatnimi zmianami Rozporządzenia MEN z końca listopada 2020 r. (o których pisaliśmy ostatnio do Państwa wiadomości oraz informowaliśmy na stronie internetowej Cechu) – pracownicy młodociani powrócili do wykonywania praktycznej nauki zawodu. Należy jednak wskazać, iż jeżeli wskutek wcześniejszego, odgórnego zwolnienia pracowników młodocianych z obowiązku świadczenia pracy nie został zrealizowany dostatecznie program praktyk, to:
- w przypadku uczniów klas niższych, zajęcia praktyczne zaplanowane do zrealizowania w okresie, w którym wprowadzono czasowe ograniczenie funkcjonowania jednostek systemu oświaty, mogą być (w uzgodnieniu ucznia z pracodawcą) zrealizowane do końca roku szkolnego lub w klasach programowo wyższych.
- w przypadku uczniów klas programowo najwyższych branżowych szkół I stopnia, którzy po zakończeniu czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty nie będą mogli kontynuować nauki zawodu u pracodawcy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, uczniowie ci uzyskują roczną ocenę klasyfikacyjną z zajęć prowadzonych w ramach praktycznej nauki zawodu, o której mowa w art.44h ust 2 z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, za faktyczny okres realizacji zawodu.
Zwolnienie uczniów – pracowników młodocianych następowało bowiem z mocy ustawy a nie z inicjatywy ucznia, zatem trudno aby pracodawca jednostronnie nakazywał „odrabianie” praktyk przez pracownika-ucznia lub tym bardziej termin takiego „odrabiania” zajęć.
Ponadto należy pamiętać, że podobnie jak w latach ubiegłych uczniowi będącemu młodocianym pracownikiem w okresie ferii szkolnych przysługuje urlop wypoczynkowy oraz urlop bezpłatny, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Pracownikowi młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy zatem udzielić urlopu wypoczynkowego w okresie ferii szkolnych (zimowych lub letnich).
Oczywiście nie zawsze taka sytuacja będzie możliwa (chodzi tu przede wszystkim o przypadek nabywania przez młodocianego pierwszego urlopu w życiu). Przypominamy, że pracownik nabywa prawo do urlopu odpowiednio w wymiarze 12 dni roboczych z upływem 6 miesięcy pracy, a z upływem roku pracy prawo do 26 dni roboczych. Z tej konstrukcji przepisów wynika, że młodociany będący uczniem I klasy nabywa prawo do urlopu już po zakończeniu zimowych ferii szkolnych. Przepisy Kodeksu pracy przewidują jednak możliwość udzielenia takiemu młodocianemu zaliczkowego urlopu, którego wykorzystanie powinno przypadać w okresie ferii szkolnych. Zaliczkowe udzielenie urlopu wypoczynkowego odbywa się na wniosek pracownika. W tym miejscu należy jednak wskazać, iż pracodawca może, ale nie ma obowiązku uwzględniania wniosku młodocianego w wyżej opisanej sytuacji. Może bowiem nie udzielić młodocianemu urlopu w tym okresie. Uzgodnieniu w omawianej sytuacji będzie podlegało zarówno samo udzielenie urlopu, jak i jego zaliczkowy wymiar, np. jeżeli pracownik złoży wniosek o 10 dni, pracodawca ma prawo udzielić mu tylko 5 dni.
Jak wskazano wyżej, urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany przez młodocianego w okresie ferii szkolnych, co wynika z treści obowiązujących przepisów Kodeksu pracy. Co do zasady powinien on również być wykorzystany w całości.
W razie wprowadzenia kolejnych zmian stanu prawnego wpływających na prawa i obowiązki związane z zatrudnianiem pracowników młodocianych – zostaniecie Państwo o tym poinformowani przez Cech. Ponadto wszystkie dostępne informacje są na bieżąco umieszczane na aktualizowanej stronie internetowej Cechu.